Imagining Ethnic Communities: Resource Conflicts and Development in Thailand
Publication Description
Vaddhanaphuti, Chayan, Sitthikriengkrai, Malee, Trenk- Hinterberger, Charlotte. (2022). “Imagining Ethnic Communities: Resource Conflicts and Development in Thailand”. Center for Ethnic Studies and Development (CESD), Faculty of Social Sciences, Chiang Mai University, 216 pages.
หนังสือเล่มนี้เป็นงานศึกษาเชิงชาติพันธุ์วรรณนาในชุมชนชาติพันธุ์ 3 ชุมชน คือ
1. ชุมชนกะเหรี่ยงบ้านห้วยหินลาดใน อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย
2. ชุมชนดาราอาง บ้านนอแล ชายแดนไทย-เมียนมา อ.ฝาง จ.เชียงใหม่
3. ชุมชนชาวเล หาดราไวย์ อ.เมือง จ.ภูเก็ต
ทั้งสามชุมชนชาติพันธุ์นี้เผชิญปัญหาการเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติที่แตกต่างกัน กรณีชุมชนบ้านห้วยหินลาดใน ถูกประกาศเป็นพื้นที่เขตวัฒนธรรมพิเศษภายใต้มติครม. 3 สิงหาคม 2553 และเป็นชุมชนที่มีภูมิปัญญาการดูแลทรัพยากรอย่างเข้มแข็ง แต่อุทยานแห่งชาติขุนแจก็ยังมีความพยายามที่จะขยายพื้นที่ครอบคลุมชุมชนแห่งนี้ กรณีดาราอาง บ้านนอแล ชายแดนไทย-เมียนมา เนื่องจากเป็นผู้อพยพมาใหม่ ไม่มีที่ดินทำกินของตนเอง แต่ได้พึ่งพิงโครงการหลวง สถานีเกษตรดอยอ่างขาง ขณะเดียวกัน ชาวดาราอางก็ไม่มีสัญชาติไทย จึงทำให้ชาวดาราอางไม่สามารถดำรงชีพได้เต็มศักยภาพ แม้ว่าลูกหลานพวกเขาจะเกิดในประเทศไทย แต่ขั้นตอนกระบวนการยื่นขอสัญชาติก็เต็มไปด้วยความลำบาก กรณีชาวเล หาดราไวย์ ปัญหาด้านที่อยู่อาศัยและที่ทำกินที่ถูกรุกคืบจากนายทุน ทำให้ชาวเลกลายเป็นคนจนเมือง และกลายเป็นผู้บุกรุก ชาวเลไม่เพียงแต่เผชิญกับการเข้ายึดครองที่ดินเท่านั้น แต่ชาวเลกำลังเผชิญกับความทันสมัยรอบด้าน ราคาที่ดินที่พุ่งสูงอย่างรวดเร็วจึงเป็นแรงจูงใจให้นายทุนต้องการถือครองที่ดิน
ทั้งสามชุมขนนี้ต่างพยายามต่อรองกับอำนาจรัฐ ทุน และอื่น ๆ ที่เข้ามาคุกคามวิถีการดำรงชีพ และสิทธิในที่ดินทำกิน ซึ่งพยายามที่จะผลักไสให้พวกเขาเป็นคนชายขอบ งานวิจัยนี้ไม่ใช่การศึกษาเชิงเปรียบเทียบ แต่หนังสือนี้ต้องการแสดงให้เห็นว่า ทั้งสามชุมชนนี้อยู่ภายใต้บริบทความขัดแย้งด้านทรัพยากรและการพัฒนาที่แตกต่างกัน และทั้งสามชุมชนนี้ได้ร่วมกันสร้างชุมชนจินตนาการผ่านปฏิบัติการในชีวิตประจำวันอย่างไร เพื่อให้พวกเขาเผชิญกับแรงกดดันภายใต้คำว่า “การพัฒนา”และการเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจ สังคมที่ดำเนินไปอย่างรวดเร็ว