Publication

ทบทวนอคติทางชาติพันธุ์ในปริมณฑลรัฐไทย

มุกดาวรรณ ศักดิ์บุญ. 2565. "ทบทวนอคติทางชาติพันธุ์ในปริมณฑลรัฐไทย" ในหนังสือ "ส่องอคติทางชาติพันธุ์." กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. หน้า 104-125. 

หนังสือ ส่องอคติทางชาติพันธ์ุ 1 นี้ ได้รวบรวมบทความของนักวิชาการหลายท่านที่เสนอวิธีคิด การตรวจสอบ และแนวทางการวิเคราะห์ปัญหาอคติทางวัฒนธรรมในมิติต่าง ๆ อย่างกว้างขวาง ทั้งอคติที่สัมพันธ์กับความเป็นชาติ ศาสนา เชื้อชาติ ชาติพันธุ์ แรงงานข้ามชาติ อคติต่อคนไร้ที่อยู่อาศัย คนต่างรุ่นต่างวัย คนหลากหลายทางเพศ การกลั่นแกล้งกันในโรงเรียน อคติในยุทธศาสตร์และนโยบายของรัฐ การลำเอียงของสื่อมวลชน และการนำเสนอชีวิตของคนอีสานและเพศทางเลือกในภาพยนตร์ไทย คนเหล่านี้ล้วนเผชิญกับการดูหมิ่นเหยียดหยามด้วยคำพูด การล้อเลียนเสียดสีด้วยกิริยาท่าทาง การตีตราว่าร้าย และการประณามทางสังคม ที่เป็นการลดคุณค่าและศักดิ์ศรีของควมเป็นมนุษย์..."

Masculinity for Sale: Shan Migrant Men Sex Workers in Thailand and Questions of Identity

Jirattikorn, A., Tangmunkongvorakul, A., Ayuttacorn. (2022) Masculinity for Sale: Shan Migrant Men Sex Workers in Thailand and Questions of Identity. Men and Masculitnities. (Scopus), Volume 25, Issue 5, page 782- 801. 

Abstract

The Thai sex industry sector catering to sex between men has recently shifted to a predominately migrant workforce, particularly in northern part of the country. The majority of sex worker men in Chiang Mai, a metropolitan center in northern Thailand, are Shan migrants from Myanmar. This research explores the lives of Shan men engaged in sex work in Chiang Mai, examining how engaging with queer sexual commodification shapes their gender and sexual identities. As Shan sex worker men in this research identify as heterosexual men, selling sex to men might impact their sense of (hetero)masculinity. Based on 20 in-depth interviews with Shan migrant sex worker men living and working in Chiang Mai city, this research explores, on the one hand, how Shan sex worker men negotiate, redefine, and reconstruct their masculinities, and on the other, how the identities of being a masculine man, sex worker, and non-citizen migrant intersect and shape their experiences and identities.

Implementation of the COP 26 Declaration to Halt Forest Loss Must Safeguard and Include Indigenous People

Haenssgen, M.J., Lechner, A.M., Rakotonarivo, S. et al. Implementation of the COP26 declaration to halt forest loss must safeguard and include Indigenous people. Nat Ecol Evol, Volume 6, Issue March 2022, 235–236 (2022). https://doi.org/10.1038/s41559-021-01650-6

รายงานการละเมิดสิทธิในที่ดินของกลุ่มเป้าหมาย ภายใต้คำสั่งนายกรัฐมนตรีที่ 66/2523 กรณีกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง

มาลี สิทธิเกรียงไกร, เล่าฟั้ง บัณฑิตเทอดสกุล, สุมิตรชัย หัตถสาร. (2565). "รายงานการละเมิดสิทธิในที่ดินของกลุ่มเป้าหมาย ภายใต้คำสั่งนายกรัฐมนตรีที่ 66/2523 กรณีกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง". เครือข่ายชาติพันธุ์ พรรคก้าวไกล, ศูนย์ศึกษาชาติพันธุ์และการพัฒนา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ศูนย์พิทักษ์และฟื้นฟูสิทธิชุมชนท้องถิ่น. วนิดาการพิมพ์. 102 หน้า. 

หนังสือเล่มนี้เป็นผลจากการทำงานร่วมกันระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ม้งที่ได้รับผลกระทบจากคำสั่งฯ 66/2523 ศูนย์ศึกษาชาติพันธุ์และการพัฒนา คณะสังคมศาสตร์ มช. ศูนย์พิทักษ์และฟื้นฟูสิทธิชุมชนท้องถิ่น และเครือข่ายชาติพันธุ์ (พรรคก้าวไกล)

ผลการศึกษานี้ สะท้อนถึงปัญหาที่ดินในอีกรูปแบบหนึ่ง "ที่ดินมีความหมายที่สลับซับซ้อน เป็นปัจจัยในการผลิต เป็นทุนในการดำเนินชีวิต และที่ดินยังเป็นประเด็นความขัดแย้งระหว่างประชาชนและรัฐมาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งประชาชนบนพื้นที่สูง ความขัดแย้งนี้ยังไม่ได้รับการเอาใจใส่อย่างจริงจัง จึงทำให้ปัญหานี้ยึดเยื้อและมีความซับซ้อนมากขึ้น

กรณีกลุ่มชาติพันธุ์ม้งในภาคเหนือของประเทศไทย ซึ่งเป็นที่มาของกรณีศึกษาในหนังสือเล่มนี้ เป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงถึงสิทธิที่ดินทำกินที่ถูกลิดรอนกลายเป็นปมปัญหาที่ยังไม่มีความพยายามที่จะแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง ส่งผลให้ปัญหานี้เรื้อรังมาร่วม 40 ปี"

Imagining Ethnic Communities: Resource Conflicts and Development in Thailand

Vaddhanaphuti, Chayan, Sitthikriengkrai, Malee, Trenk- Hinterberger, Charlotte. (2022).  “Imagining Ethnic Communities: Resource Conflicts and Development in Thailand”. Center for Ethnic Studies and Development (CESD), Faculty of Social Sciences, Chiang Mai University, 216 pages.  

หนังสือเล่มนี้เป็นงานศึกษาเชิงชาติพันธุ์วรรณนาในชุมชนชาติพันธุ์ 3 ชุมชน คือ

1. ชุมชนกะเหรี่ยงบ้านห้วยหินลาดใน อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย

2. ชุมชนดาราอาง บ้านนอแล ชายแดนไทย-เมียนมา อ.ฝาง จ.เชียงใหม่

3. ชุมชนชาวเล หาดราไวย์ อ.เมือง จ.ภูเก็ต

ทั้งสามชุมชนชาติพันธุ์นี้เผชิญปัญหาการเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติที่แตกต่างกัน กรณีชุมชนบ้านห้วยหินลาดใน ถูกประกาศเป็นพื้นที่เขตวัฒนธรรมพิเศษภายใต้มติครม. 3 สิงหาคม 2553 และเป็นชุมชนที่มีภูมิปัญญาการดูแลทรัพยากรอย่างเข้มแข็ง แต่อุทยานแห่งชาติขุนแจก็ยังมีความพยายามที่จะขยายพื้นที่ครอบคลุมชุมชนแห่งนี้ กรณีดาราอาง บ้านนอแล ชายแดนไทย-เมียนมา เนื่องจากเป็นผู้อพยพมาใหม่ ไม่มีที่ดินทำกินของตนเอง แต่ได้พึ่งพิงโครงการหลวง สถานีเกษตรดอยอ่างขาง ขณะเดียวกัน ชาวดาราอางก็ไม่มีสัญชาติไทย จึงทำให้ชาวดาราอางไม่สามารถดำรงชีพได้เต็มศักยภาพ แม้ว่าลูกหลานพวกเขาจะเกิดในประเทศไทย แต่ขั้นตอนกระบวนการยื่นขอสัญชาติก็เต็มไปด้วยความลำบาก กรณีชาวเล หาดราไวย์ ปัญหาด้านที่อยู่อาศัยและที่ทำกินที่ถูกรุกคืบจากนายทุน ทำให้ชาวเลกลายเป็นคนจนเมือง และกลายเป็นผู้บุกรุก ชาวเลไม่เพียงแต่เผชิญกับการเข้ายึดครองที่ดินเท่านั้น แต่ชาวเลกำลังเผชิญกับความทันสมัยรอบด้าน ราคาที่ดินที่พุ่งสูงอย่างรวดเร็วจึงเป็นแรงจูงใจให้นายทุนต้องการถือครองที่ดิน

ทั้งสามชุมขนนี้ต่างพยายามต่อรองกับอำนาจรัฐ ทุน และอื่น ๆ ที่เข้ามาคุกคามวิถีการดำรงชีพ และสิทธิในที่ดินทำกิน ซึ่งพยายามที่จะผลักไสให้พวกเขาเป็นคนชายขอบ งานวิจัยนี้ไม่ใช่การศึกษาเชิงเปรียบเทียบ แต่หนังสือนี้ต้องการแสดงให้เห็นว่า ทั้งสามชุมชนนี้อยู่ภายใต้บริบทความขัดแย้งด้านทรัพยากรและการพัฒนาที่แตกต่างกัน และทั้งสามชุมชนนี้ได้ร่วมกันสร้างชุมชนจินตนาการผ่านปฏิบัติการในชีวิตประจำวันอย่างไร เพื่อให้พวกเขาเผชิญกับแรงกดดันภายใต้คำว่า “การพัฒนา”และการเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจ สังคมที่ดำเนินไปอย่างรวดเร็ว

Intimate Relationships and HIV Infection Risks Among Shan Female Sex Workers From Myanmar in Chiang Mai, Thailand: a Qualitative Study

Ayuttacorn Arratee, Tangmunkongvorakul, Arunrat, Jirattikorn, Amporn, Kelly Matthew, Banwell Cathy, Kriengkrai Srithanaviboonchai (2021), “Intimate Relationships and HIV Infection Risks Among Shan Female Sex Workers From Myanmar in Chiang Mai, Thailand: a Qualitative Study”. AIDS Education and Prevention, 33(6), The Guilford Press. pp. 551- 576. 

Abstract

This study aimed to investigate HIV risks among female sex workers (FSWs) who were from the Shan ethnic group, and how they relate to complex relationships with inconsistent condom use. The study was conducted using in-depth interviews with 17 Shan FSWs (aged 18–45 years old) in Chiang Mai. Intimate relationships between participants and regular clients/steady partners were found to facilitate inconsistent condom use. Participating Shan FSWs sustained intimacy with regular clients not only for economic ends but also for emotional support. Gender norms and male power dominated condom use decision making. Some participants lacked proper HIV preventive knowledge regarding condom breakage and HIV risks. Effective intervention and proper HIV preventive practices should address these intimate contexts. Capacity building among women would assist FSWs to make choices that protect them from HIV/STDs infections. Couples-based HIV interventions addressing emotional intimacy is an urgent need for HIV communication and service delivery in Thailand.

Shan Migrant Sex Workers Living with HIV Who Remain Active in Sexual Entertainment Venues in Chiang Mai, Thailand

Jirattikorn, Amporn, Tangmunkongvorakul, Arunrat, Ayuttacorn Arratee, Banwell Cathy, and Kelly Matthew, Lebel Louis, Kriengkrai Srithanaviboonchai (2021), “Shan Migrant Sex Workers Living with HIV Who Remain Active in Sexual Entertainment Venues in Chiang Mai, Thailand”. Journal of Racial and Ethnic Health Disparities. Published online 6 July 2021. [Online]. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34231161/ [accessed 9 August 2021].

Abstract

Migrant female sex workers (MFSW) are at a high and increasing risk of HIV infection and may also be a source of transmission. In Northern Thailand, most MSFW are Shan ethnic nationals from Myanmar. This study aims to understand how the risks of HIV infection and transmission are perceived and acted upon by Shan MFSW living with HIV who remain active in sex work. The paper employs a narrative approach, offering insight into the lives of eight Shan MFSW living with HIV in Chiang Mai, Thailand. Their risk behaviors are examined, from when they first entered sex work through to becoming HIV-positive and adopting antiretroviral treatment, as well as the reasons for continuing sex work. The findings reveal several ways in which stigmatized identities and life conditions influence risk perceptions and behaviors of Shan MFSW. Shan MFSW exemplify biopolitical vulnerability as female migrants, and sex workers in addition to living with HIV and the constraints of poverty, and limited education and skills. Understanding the complexities in their life conditions suggested several ways to improve care for them.

การศึกษาเพื่อความเป็นไทยกับกลุ่มชนพื้นเมืองในภาคเหนือ

ประสิทธิ์ ลีปรีชา และมุกดาวรรณ ศักดิ์บุญ. (2564). การศึกษาเพื่อความเป็นไทยกับกลุ่มชนพื้นเมืองในภาคเหนือ. วารสารธรรมศาสตร์ ปีที่ 40 ฉบับที่ 2. หน้า 68-97.

บทคัดย่อ

รัฐไทยได้มีนโยบายและการจัดการศึกษาสำหรับชนพื้นเมืองในภาคเหนือของประเทศไทยมาเป็น เวลากว่ากึ่งศตวรรษ จากการทบทวนเอกสารและเก็บข้อมูลภาคสนามในระยะหลายปีที่ผ่านมา ผู้เขียน พบว่าการจัดการศึกษาของรัฐอยู่บนพื้นฐานของวิธีคิดแบบชาตินิยมไทยที่ให้ความสำคัญกับการหลอมรวม ผู้คนที่หลากหลายชาติพันธุ์และวัฒนธรรมให้กลายเป็นไทยตามนโยบายการสร้างชาติ ปฏิบัติการจัดการศึกษาของรัฐในระยะที่ผ่านมาประสบผลสำเร็จอย่างดียิ่ง เยาวชนชนพื้นเมืองที่ผ่านระบบการศึกษาในโรงเรียนได้ซึมซับความเป็นไทย ด้วยการพยายามปรับเปลี่ยนอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ให้เป็นไทย ส่งผลให้ พวกเขาเริ่มสูญเสียอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ของตนเอง บทความนี้นำเสนอว่าการจัดการศึกษาของรัฐต่อกลุ่ม ชนพื้นเมืองในภาคเหนือของประเทศไทยเป็นปฏิบัติการของเทคโนโลยีทางอำนาจอย่างหนึ่งในการผสม กลมกลืน “คนอื่น” ในสังคมไทยให้กลายมาเป็น “คนไทย” ตามนโยบายการสร้างชาติ โดยได้รับอิทธิพล จากแนวคิดแบบอาณานิคมภายในจากตะวันตก 

Accessories Make the Elephant: Buddhist Thais Worship Ganesha, Indian-style

Ferguson, J. M., & Ayuttacorn, A. (2021). Accessories Make the Elephant: Buddhist Thais Worship Ganesha, Indian-style. Asian Studies Review. 19 pages. (published online 8 Feb 2021: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10357823.2020.1870212?scroll=top&needAccess=true)

Abstract

Hindu gods have been worshipped alongside the Lord Buddha and traditional spirits by Thai Theravada Buddhists for hundreds of years. During the past two decades there has been a spectacular boom in new forms of worship of Ganesha, the elephant-headed god of success and remover of obstacles. At these ostensibly religious events and festivals, Thai followers wear Indian clothing and consume Indian foods. Processions incorporate Indian music ensembles and dancers for accompaniment, entertainment and ambience. Through analysis of three Ganesha-sponsoring institutions, together with interviews and ethnography among both institution owners and patrons in Chiang Mai, Thailand, this article examines the role of Indian-tagged symbolic accoutrements as part of a religious experience for Thai people today. As this article argues, while Ganesha is central to the cult, and indeed, the main event, these accoutrements serve the dual purpose of creating a visual/visceral experience of cultural tourism of Indian-ness for Thai worshippers and catering to the needs of Ganesha as an Indian god in the eyes of Thais.

Thai Baan Methodology and Transdisciplinarity as Collaborative Research Practices. Common Ground and Divergent Directions

Heis, Alexandra, Vaddhanaphuti, Chayan. (2020). Thai Baan Methodology and Transdisciplinarity as Collaborative Research Practices. Common Ground and Divergent Directions. Advances in Southeast Asia Studies (ASEAS- formerly Austrian Journal of South-East Asian Studies). 13(2). 211- 228. 

Abstract

Thai Baan research was developed in the late 1990s as a counter-hegemonic, emancipatory means of knowledge production. Originally developed in the context of protests against a hydropower project, it aims at empowering socially and economically marginalized actors to create and represent their own knowledge and to regain authority in social struggles. This decolonial methodology, conceptualized by Thai academics in collaboration with non-academic actors, has remained largely unnoticed by Northern collaborative or transdisciplinary debates. Transdisciplinary research, although engaged in collaborative research designs, often remains silent on issues of power imbalances as constitutive of research processes. Criticizing the compartmentalization and limitation of academic knowledge production, transdisciplinarity realigns the scientific system of knowledge production to deal with ‘real-world problems’. During the last three decades, transdisciplinarity has unfolded into a collaborative and integrative methodology implemented in a number of fields, such as sustainability, public health, and development planning. This article systematically introduces Thai Baan and transdisciplinarity as two approaches to collaborative research practice. It introduces the context of their emergence, sheds light on the respective notions of knowledge and science, and discusses their respective methodological designs. It is argued that both would benefit from a stronger epistemological foundation in decolonizing, liberating philosophies of science to enhance collaborative action, overcome North-South divisions, and foster global dialogues in emancipatory knowledge production.

Heroes of the Plain of Jars: Hmong Monuments and Social Memory in Laos and America

Prasit Leepreecha. (2020). “Heroes of the Plain of Jars: Hmong Monuments and Social Memory in Laos and America” Journal of Mekong Societies 16(3): 44-78.

Abstract

Political conflict in Laos during the Cold War or Vietnam War, from the late 1950s to 1975, involved two opposite political sides, the communist Pathet Lao and the Royal Lao government. As a major ethnic group inhabiting the battle area, leaders of ethnic Hmong in Laos were divided and joined both sides. During the Cold War, Thotou Yaxaichu was a prominent military leader with the Pathet Lao who passed away in 1961, while Vang Pao served the royal government and the United States Central Intelligence Agency. After the Pathet Lao took over the country in 1975, Faidang Lobliayao, who fought side by side with the Pathet Lao, became a key person in the new Lao government and died in 1986. Meanwhile, Vang Pao, who was a Hmong military leader under the royal government, fled to America and died in 2011. Recently, monuments of the three leaders were formally erected in Xieng Khouang in Laos and in California in the United States, respectively. The main objective of this article is to understand the social meaning of the establishment of monuments of the three former ethnic Hmong leaders in the two different countries. The author investigates the history of those leaders and relevant contexts. Concerning methodology, information was mainly taken from existing documents, media, and interviews. Based on the result of research, it is my finding that, internally, the building of monuments of former Hmong leaders in both countries has become a modern means of conveying social memory to younger Hmong generations on opposite sides of politics. Externally, the monuments express Hmong ethnic identity and create social space in the context of national ethnicity, in both countries.

Sexual risk behaviours and HIV knowledge and beliefs of Shan migrants from Myanmar living with HIV in Chiang Mai, Thailand

Jirattikorn, Amporn, Tangmunkongvorakul, Arunrat, Masika Musumari, Patou, Ayuttacorn Arratee, Srithanaviboonchai, Kriengkrai Srithanaviboonchai, Banwell Cathy, and Kelly Matthew. (2020), “Sexual risk behaviours and HIV knowledge and beliefs of Shan migrants from Myanmar living with HIV in Chiang Mai, Thailand”. International Journal of Migration, Health and Social Care. Volume 16, No. 4. ISSN: 1747-9894. 14 pages.

Abstract

Purpose

For decades, northern Thailand has been a hub for migration in the Greater Mekong Sub-region, particularly for migrants from Myanmar. HIV prevalence among Myanmar/Burmese migrants is higher than in the general Thai population. This study aims to focus on Shan migrants living with HIV in Chiang Mai, the metropolitan centre of northern Thailand and to examine two related aspects: migrants’ sexual risk behaviour and their HIV knowledge and beliefs. The study aims to understand circumstances in which mobility increases HIV risk behaviour and prevalence.

Design/methodology/approach

Using a qualitative study, the authors conducted in-depth interviews in 2017 with 43 HIV-infected Shan migrants (21 males and 22 females), and 29 health-care providers who work in district hospitals in Chiang Mai.

Findings

The authors found that social and economic vulnerability associated with migration, and AIDS-related mortality, increased migrants’ likelihood of having multiple serial partners. Confusion about HIV symptoms, stigmatization of HIV positive women and low risk perceptions, particularly among men, increased their risk behaviours.

Originality/value

To the best of the authors’ knowledge, this paper is the first to study the way of life, sexual behaviour and HIV knowledge and beliefs of Shan Migrants from Myanmar Living with HIV in Thailand.

Future Trajectories: Five Short Concluding Reflections

Chayan Vaddhanaphuti, Khin Muang Lwin, Nang Shining, Pianporn Deetes. (2019). Future Trajectories: Five Short Concluding Reflections. In book Knowing the Salween River: Resource Politics of a Contested Transboundary River. Pp. 279- 303.

Abstract

The concluding chapter of this book titled “Future Trajectories” is comprised of reflections by five authors. The authors cover the past and present challenges of and work for the Salween River, and present their commentary on possible futures and future challenges.

A State of Knowledge of the Salween River: An Overview of Civil Society Research

Vanessa Lamb, Carl Middleton, Saw John Bright, Saw Tha Phoe, Naw Aye Aye Myaing, Nang Hom Kham, Sai Aum Khay, Nang Sam Paung Hom, Nan Aye Tin, Nang Shining,

Yu Xiaogang, Chen Xiangxue, Chayan Vaddhanaphuti. (2019). A State of Knowledge of the Salween River: An Overview of Civil Society Research. In book Knowing the Salween River: Resource Politics of a Contested Transboundary River. Pp. 107- 120.

Abstract

This chapter presents an overview of civil society research on Salween, providing an overview of the existing knowledge of the basin and a start to identifying key knowledge gaps in support of more informed, inclusive, and accountable water governance in the basin.

Environmental Illness at Klity Creek (Thailand): A Karen Village’s Quest for Justice

Sitthikriengkrai, Malee. Nathan Porath. (2019) “Environmental Illness at Klity Creek (Thailand): A Karen Village’s Quest for Justice” in Behera, Maguni Charan (Ed.). Shifting Perspectives in Tribal Studies: From an Anthropological Approach to Interdisciplinarity and Consilience, Springer, Singapore. pp. 149 - 165. https://www.springer.com/gp/book/9789811380891

Abstract

The paper problematises the context of tribal people’s struggle for environmental justice related to development model in a trajectory of community’s perception; government’s approach to development and attitude to industrial-induced health problems; and intervention of civil society. It describes community awareness and demand for health rights by the Karen people of Klity Creek in Thailand with the support of NGOs. Precisely, the paper reports suffering of the Karen people of Klity Creek from industrial lead pollution during the last two decades of the twentieth century and the protest the people have launched, with the help of NGOs, against the Ministry of Public Health (MOPH) demanding that their illness be recognised as related to lead pollution. They also demanded chelation therapy which the MOPH was not willing to provide. With public support, they also took the Lead Company and the Department of Pollution Control to court. This paper discusses the events within the context of NGO support.

Social Networks and the Resilient Livelihood Strategies of Dara-ang Women in Chiang Mai, Thailand

Ayuttacorn, A. (2019). “Social Networks and the Resilient Livelihood Strategies of Dara-ang Women in Chiang Mai, Thailand”, Geoforum, Volume 101, May 2019, pp. 28- 37. (online: http://cmuir.cmu.ac.th/handle/6653943832/63760)6.

Abstract

This study examines Dara-ang women’s livelihood strategies as they struggle to negotiate environmental conservation policies. The Thai state adopts conservation ideology as a form of legitimation for its governance practices. As part of this, members of the Dara-ang ethnic minority group, who are migrants from Shan State, Myanmar, are both racialized and vilified for being supposed forest encroachers. When they are dispossessed of their agricultural land and forest products, some are forced to migrate to cities and become wage laborers. Based on ethnographic research, this study identifies and describes some of the capital assets and institutions that support women in strengthening their leadership roles. Dara-ang women form networks with domestic and international NGOs, academics, and businesspeople as a way to negotiate state control. They create alternative practices – namely organic farming, performance groups, and off-farm activities – as livelihood strategies to achieve sustainable use of natural resources and increased income, food security, and well-being.